انتخاب رشته تحصیلی در پایه متوسطه، مقدمه انتخاب شغل است. اگر دانش‌آموزان در زمینه انتخاب رشته تحصیلی مرتکب اشتباه شوند، در مسیری گام برخواهند داشت که با موفقیت همراه نخواهد بود.دانش‌آموزان پس از پایان دوره ابتدایی وارد مرحله یادگیری تعلیمات عمومی می‌شوند. در این دوره آمادگی لازم برای انتخاب رشته و شغل را کسب می‌کنند. این انتخاب نقش سازنده‌ای در زندگی فردی و اجتماعی آنها ایفا خواهد کرد.
یکی از مشکلاتی که در بیشتر اوقات مشاهده می‌شود این است که والدین برای انتخاب رشته به فرزندان خود آزادی عمل نمی دهند. البته که می توانند با مشورت اصولی، راهنمایی شان کنند اما تصمیم نهایی را باید خود دانش آموز بگیرد. پیش نیاز هر انتخاب، آزادی عمل است. پس باید به دانش آموزان اجازه داده شود تا درباره رشته تحصیلی مد نظر خود اطلاعاتی را کسب کند و با توجه به این اطلاعات، و علاقه خود دست به انتخاب بزند. گاهی والدین، فرزندان خود را مجبور می کنند تا رشته تحصیلی خاصی مانند : علوم تجربی ، ریاضی فیزیک و یا…را انتخاب کنند. این والدین شاید به دنبال آرزوهای خود هستند و فکر می کنند فرزندان مسئولیت دارند تا آرزوی والدین را برآورده کنند. منظور از این گفته به معنی مشارکت نداشتن والدین در سرنوشت فرزندان نیست بلکه دانش آموزان باید از تجربیات پدر و مادر خود کمک بگیرند
عامل دیگری که ضرورت راهنمایی را ایجاب می‌کند، مسئله تراکم دانش و حجم علوم است. هیچ نابغه‌ای حتی در یک رشته علمی نمی‌تواند عالم شود و فرد پس از فراگرفتن تعلیمات عمومی و مفاهیم اولیه، در جهت ادامه تحصیلات به رشته‌ها وگرایش‌های مختلف هدایت می‌شود. به همین علت اولین انتخاب رشته که در سال نهم متوسطه اتفاق می‌افتد از اهمیت بسزایی برخوردار است. به عبارت بهتر انتخاب رشته در دوره متوسطه مقدمه و زمینه‌ ساز انتخاب رشته اصلی در دانشگاه است. این مطلب که در سال‌های آینده امکان تغییر رشته وجود نخواهد داشت، حساسیت این انتخاب را دوچندان می‌کند و لازم است که دانش‌آموزان با آگاهی و شناخت کامل از همه گزینه‌های مربوط به انتخاب رشته، رشته تحصیلی خود را برای سال‌های آینده تعیین کنند. نتایج یک نظرسنجی نشان می‌دهد که ۳۵ درصد دانش‌آموزان دوره متوسطه معتقد هستند که در انتخاب رشته خود مرتکب اشتباه شده‌اند. اگر اطلاع‌رسانی درست و صحیح در این خصوص انجام شود، میزان اشتباه و خطا در انتخاب رشته به شدت کاهش خواهد یافت.در کل می‌توان شرایط درونی وبیرونی هر دانش آموز را عامل موثر انتخاب رشته دانش آموزان دانست . اما عوامل بیرونی مانند خانواده، محیط آموزشی ، افراد اثرگذار در زندگی فرد، گروههای همسالان، رسانه ‌ها، و… بیشترین تاثیر را بر انتخاب رشته دانش آموزان در دوران متوسطه دارند.
مهندس پژمان خفتان مشاور و مدرس آموزشی