هر ساله با آغاز ایام خاص مثل نوروز در سطح شهر یا استان ، توسط متولیان امر پیکره ها یا سازه های به عنوان المان شهری مختص نوروز ساخته می شود، به راستی به چه میزان این موضوع اهمیت دارد و چه مسائلی درطراحی ، ساخت و اجرای آنها باید مدنظر قرار بگیرید .
فضاها عمومی شهری بستر رشد و تکامل جامعه شهری می باشد. از این رو وجود کیفیت و رضایت مندی امری ضروری و انکارناپذیر در توسعه پایدار فضای شهری به نظر می رسد و عدم توجه به آن تهدیداتی را در عرصه شهر به وجود می آورد. مبلمان و حتی المان های شهری Urban Element به عنوان وسایل که در فضای شهری نصب شده و استفاده عمومی دارند و می توانند به فضای شهری روح و البته هویت ببخشد و به عنوان یکی از رهیافت های سازنده شهرسازی پایدار با هویت ناسیونالیستی پایدار به شمار آیند . با این هدف که کیفیت فضای شهری را بهبود بخشیده و نیازهای انسانی را برطرف نمایند.
فراموش نکنید که در سراسر جهان ، طراحی محیط و مبلمان شهری در حیطه هویت و فرهنگ جامعه و شهروند می باشد و در کشور مان نیز طراحی مبلمان شهری حول محور باورها ، دیده ها و فرهنگ جامعه ماست. در واقع طراحی مبلمان شهری از اندیشه ها و هویت یک جامعه برخواسته به طوری که با هنر و خلاقیت ادغام شده و به گونه ای جاودان و ماندندی می شود که بر همه اقشار جامعه نیز تاثیر گذار گردد.
المان یا نماد شهری یا ترکیبی است Urban Element که در ساخت آن از ویژگی های درونی احجام و اشکال هندسی ، صفحات قائم یا منحنی ، فریم ها و به طور کلی هر آنچه می تواند جنبه تزئینی و ساختمانی داشته باش ه صورت یک کلیت یکپارچه و تلفیقی از مورد فوق استفاده می شود ، فراموش نکنیم که قبل از هر چیز این ترکیب دارای یک نظام هندسی و تعادلی پایدار و البته زیباست به گونه ای که پس از خودنمایی ددر سطح شهر ، افراد به گونه ای جذب خود می نماید و ذهنشان را درگیر خود می کند و تا مدت ها در آن منطقه از شهر به صورت سمبل یا مشخصه ای برای شناخت شهر یا منطقه مورد نظر در گرفته می شود. این بدان معنا است که با برده شدن نام منطقه یا شهر مورد نظر ناخودگاه به دنبال آن شاخصه و آن المان مورد نظر در ذهن مخاطب شکل می گیرد
با این تفاسیر باید مدنظر داشت که المان شهری قرار است که یک هویت مستقل و خاص را در ذهن مخاطب ایجاد کرده و ماندگار سازند، برای تشریح بعد کلان این موضوع می توان به المان های شهری عظیمی همچون برج ایفل یا برج میلاد اشاره کرد که مختص یک شهر خاص هستند و در ذهن جهانیان نقش بسته اند ، در مثال ملموس تر برای فضای شهری کرمانشاه می توان به المان شیر آب تقاطع کارگر با بلوار شهید رجایی (چهارراه وکیل آقا) اشاره کرد که تا مدت ها در ذهن مردم کرمانشاه نقش بسته و به عنوان یک هویت محلی یا منطقه ای تلقی می شد.
**«ایده» نقطه انحصار و لازمه یک المان

پس در گام نخست ، اجرای المان شهری باید از حالت یک تکلیف روزانه و اجباری مدیریت شهری خارج شده و برای طراحی آن «ایده ای ناب»
در نظر داشت که علاوه بر انحصار و ناب بودن مختص و برگرفته از فرهنگ، باورها و نگاه های خاص آن مردم آن منطقه یا شهر باشد تا به راحتی و زیبای در ذهن آنها نقش بسته و به یادگار بماند.
یک ایده ناب و خلاق می تواند یک المان زیبا را خلق کند که تا مدت ها برای مردم منطقه به عنوان یک هویت محلی شکل گرفته و باقی بماند ، طراحان فضای شهری متخصصین این امر هستند و با تلفیق باورها با موضوعات مورد نظر المان های مورد نظر آن زمان خاص را طراحی و اجرا می کنند.
**حجم ، اندازه و ساختار مناسب
یک المان مناسب برای یک فضای شهری باید دارای حجمی و اندازه ای و البته ساختمانی باشد که علاوه بر ماندگاری تا مدت مناسب، از فاصله ای قابل روئیت و معرفی باشد ، به بیان دیگر ، هرچقدر این المان در ابعاد مناسب طراحی شود به سبک معماری یونان باستان با ابعاد فرا انسانی طراحی شود می تواند قابل آدرس دهی و البته روئیت از فاصله دورتر باشد ، حال متوجه خواهید شد برج میلاد و یا برج خلیفه چرا با این ابعاد طراحی شده اند .
باید در نظر گرفت که مصالح و ساختمان المان های شهری باید دارای قدمت و استواری لازم باشد ، نه آنکه بعد از مدت کوتاهی از بین رفته و قبل تبدیل شدن به خاطره ، از ذهن ها و البته دیده ها محو شود ، متخصصین عمران به این نکته توجه داشته و قطعا در طراحی آن از مصالح مورد نظر استفاده می کند
**نتیجه گیری
المان شهری برای معرفی یک شهر و منطقه و ایجاد هویت شهری بسیار مناسب و البته لازم و ضروری است و ابعاد شهرسازی پایدار را تسریع می بخشد اما در طراحی آنها باید حتما به ایده پردازی ناب و ساختار و حجم و اندازه مناسب المان ها توجه کرد و آن را از یک کار روتین و اداری که فقط باید انجام شوند ، خارج کرد؛ البته نگارند و مخاطبین این
رسانه توجه خواهند داشت که یافتن این مهم در فضای شهری کرمانشاه که فاقد مدیریت کارا و ایده پرداز است عمری غلط و البته عبس و بیهوده خواهد بود
کمیل نظری
پژوهشگر دوره دکتری شهرسازی