تنها چند روز پس از حضور کارشناسان پژوهشکده میراث بمنظور بررسی میزان آسیب احتمالی ساخت تله کابین برآثار طاقبستان و تجمع دوست داران فرهنگ و پیشینه کرمانشاه به نشانه اعتراض به این ساخت و ساز به ناگاه خبری منتشر گردید مبنی بر اینکه یکی از بناهای تاریخی کرمانشاه در میدان شهرداری سابق به دستور مدیرکل اوقاف استان تخریب گردید!
انتشار این خبر و فیلم مربوط به تخریب بنای فوق موجی از نگرانی و ناراحتی را در میان فعالین رسانه ای و اجتماعی بوجود آورد بنحوی که تعدادی از فعالین و پیشکسوتان این عرصه به این عمل اوقاف تاختند و حتی خواستار ورود مدعی العموم به پرونده شدند.
در شرایطی که خبر تخریب ساختمان قدیمی خانقاه در شبکه های اجتماعی در حال بازنشر بود در میان سکوت تعجب برانگیز شهردار کرمانشاه، رئیس شورای شهر و مدیرکل میراث فرهنگی استان، حجت الاسلام محمد صالحی مدیرکل اوقاف استان طی گفتگویی در مقام پاسخگویی به انتقادات مطرح شده برآمد و با این جمله که «بنای خانقاه را برای حفظ جان شهروندان کرمانشاهی تخریب کردیم» سعی در آرام نمودن جو بوجود آمده و فرو نشاندن انتقادات نمود.
این مدیر غیر بومی در ادامه با اشاره به تخریب بنای خانقاه در محدوده میدان شهرداری کرمانشاه اظهار کرد: «این ملک، مخروبه و از بین رفته بوده و از موارد ثبت شده در میراث فرهنگی نبود، لذا به منظور حفظ جان شهروندان کرمانشاهی و رهگذران اندک بنای باقیمانده را تخریب کردیم.»
ادعای فوق در حالی از سوی صالحی مطرح می شود که به گفته شاهدان و بنابر معدود اسناد موجود ساختمان فوق با کمی مرمت و بازسازی قابل استفاده می گردید.
مدیرکل اوقاف استان برای توجیح اقدام به تخریب این بنا همچنین افزود: این بنا طبق اسناد موجود به اوقاف و امور خیریه استان کرمانشاه واگذار شده و با توجه به اینکه این بنا در لیست آثار تاریخی ثبت نشده هیچ گونه اقدامات مرمتی روی آن انجام نشده بود.
صالحی با تاکید بر اینکه بنای خانقاه ثبت تاریخی نشده بود، گفت: میراث فرهنگی امکان مرمت این اثر به دلیل عدم ثبت آن را نداشته و تخریب خانقاه صرفاً به منظور رفع تهدید جان شهروندان کرمانشاهی صورت گرفت.
عدم ثبت ملی ساختمان موصوف، دیگر دلیل صالحی برای تخریب ملک عنوان شده این درحالی است که برای هر فرد ناظری تخمین قدمت و پیشینه این ساختمان کاری سهل و آسان می نمود بویژه آنکه اوقاف با توجه به اسناد مالکیتی که در اختیار دارد نسبت به پیشینه و قدمت بنا آگاهی کامل داشته و اصرار بر تخریب آن علی رغم اطلاعات فوق غیر قابل توجیح و تعجب برانگیز می باشد!
ریزش بخش هایی از ساختمان و ادعای فوت احدی از شهروندان در آن نیز نه تنها توجیح کننده عمل فوق نمی باشد که به عنوان عذر بد تر از گناه کوتاهی این سازمان در انجام وظایف نگهداری از موقوفات را می رساند. اتفاقی که در صورت صحت، این پرسش را در اذهان ایجاد می نماید که چطور اداره اوقاف به عنوان مالک ملک مذکور مانع از ورود غیر به حریم ساختمان نشده و آنرا به حال خود رها کرده بود ؟!
اینکه سازمانی درآمدزا چون اوقاف می تواند طبق وظایف قانونی و حدود اختیارات املاک وقفی تحت مالکیت خود را جهت امور عام المنفعه و خیریه مورد بهره برداری قرار دهد در رابطه با ساختمان خانقاه نیز مطرح می باشد. حال چرا اوقاف در خصوص این بنا چنین رویه ای را در پیش نگرفت پرسشی است که پاسخ آنرا باید از زبان صالحی بشنویم.
در میان مشکلات عدیده اقتصادی و وضعیت مبهم کرونایی برای شهروندان عادی که حتی نام این بنا را هم تا کنون نشنیده اند تخریب این بنا شاید اهمیت چندانی نداشته باشد اما ثبت ملی میدان شهرداری سابق با تاکید بر لزوم حفظ معماری بناها و ساختمان های قدیمی میدان و نقش این رویداد در توسعه کرمانشاه دلیل بسیار مهمی است تا شهروندان را نسبت به اهمیت موضوع حساس نماید.
اما اینکه چرا این اثر تاریخی چنین ناشناس و مهجور مانده بود پرسشی است که غلامرضا نوری علاء مدیر مسوول روزنامه نقد حال طی یادداشتی بدان پرداخته است. وی ضمن تشریح تاریخچه این بنا به دلایل ناشناس ماندن این بنای تاریخی نیز اشاره می نماید:

«خانقاه اخوت در کرمانشاه توسط علی‌خان قاجار دولو یا علی‌خان ظهیرالدوله ملقب به صفاعلی (متولد ۱۲۴۳‌متوفی۱۳۰۳‌‌) سیاستمدار و شخصیت مذهبی ایرانی، در سال ۱۲۸۸ شمسی در زمان حکمرانی کرمانشاه ساخته شد. ظهیرالدوله از فروغ‌الدوله دختر ناصرالدین‌شاه سه‌پسر و چهار دختر داشت. او از پیروان صفی‌علی‌شاه و موسس انجمن اخوت بود. کبابی صفا دور میدان شهرداری‌سابق کرمانشاه که پشت خانقاه اخوت قرار داشت از املاک محمدناصر صفا یکی از پسران او بود. پنج‌شنبه ۱۴ اسفند خبر رسید اوقاف در غافلگیری و طرفه‌العینی خانقاه اخوت در کوچه اخوت سمت شمالی میدان شهرداری‌سابق کرمانشاه را با خاک یکسان کرد. با مدیرانی که پاسخگو هستند تماس گرفتم، مدیرمیراث‌فرهنگی گفت تا مطلع شدیم و به ‌محل تخریب رسیدیم، بنا کاملا ویران شده بود. معاون شهرداری از قول قائم‌مقام شهرداری منطقه ۴ اعلام کرد از تخریب هیچ اطلاعی نداشته و ندارند. بسیاری از مدیران استان طبق معمول پاسخگو نیستند. زمان مشروطه در محل این خانقاه، انجمن غیرت متشکل از جوانان انقلابی کرمانشاه از جمله یارمحمدخان کرمانشاهی، حسین‌خان ده‌پهلوان و حسین‌خان نصرت‌المله از سرداران کرمانشاهی مشروطه، برگزار می‌شد. خانقاه اخوت درحوادث مشروطه و آسیب‌های سالارالدوله در امان نبود. اما در سال ۱۳۰۸ توسط حاج‌داداش مستشارعلی‌شاه بازسازی شد و تا پیش از انقلاب مرکز تجمع بزرگان کرمانشاه بود. نکته‌ی دردناک تخریب خانقاه اخوت که احتمالا به‌قصد پاساژ‌سازی بدون اطلاع نهادهای ذی‌صلاح انجام گرفت بی‌تفاوتی عمومی نسبت به این بنای دویست ساله است. از خودم شروع می‌کنم که به‌عنوان فعال فرهنگی و رسانه‌ای هیچ‌گاه به این مکان فکر نکردم و خودم را نمی‌بخشم. در هیچ نوشته‌ای برای توجه به این مکان توصیه نشده بود. ثبت ملی نبود. از هیچ فعال فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و نهادهای غیردولتی مردمی استان، طی چند دهه‌ی گذشته، اشاره‌ای به خانقاه اخوت ندیدم. انگار که نبود که حالا نیست، حتی در اینترنت یک‌عکس از خانقاه وجود ندارد که مطالبه‌ی ساختن عین‌به‌عین بنا را از اوقاف داشته باشیم. انگار همه خواب بودیم، در موضوع خانقاه اخوت همه‌ی ما شهروندان کرمانشاه همراه مدیران و نمایندگان خواب ماندیم. برای جبران خبط‌ام به‌عنوان ‌شهروند کرمانشاهی در اولین فرصت از اوقاف کرمانشاه به قوه‌ی قضائیه شکایت خواهم کرد. انتظار دارم میراث‌فرهنگی از عمل غافلگیرانه‌ی اوقاف شکایت کند. شهرداری طبعا باید برای حقوق از دست‌رفته‌اش شکایت ‌کند. اعضای شورای شهر آنها که متعهد به رسالت نمایندگی هستند، شکایت کنند. اگر غیرت داشته‌باشیم، مساله تمام نشده، بلکه شروع شده، این اتفاق باید برای مدیران خاطی تبدیل به عبرت شود.»
طرح شکایت در محاکم قضایی علیه مدیرکل اوقاف که از سوی نوری علاء مطرح گردیده مطالبه ای است از سوی کلیه دغدغه مندان این دیار نسبت به کلیه مدیران نا آگاه، بی توجه و شاید هم مغرض نسبت به فرهنگ و تاریخ کرمانشاه؛ مدیرانی عموما غیر بومی که با پایان یافتن دوره ماموریتشان بدون هیچ عرقی به کرمانشاه و پیشینه اش به شهر و دیار خود باز می گردند و کرمانشاه می ماند و رد پای تصمیمات غلطی که بر چهره فرهنگی شهر وارد می آورند.
اعتراض به حضور مدیران غیر بومی به عنوان زخمی کهنه در کرمانشاه شناخته می شود که در مقاطع گوناگون مورد انتقاد فعالین رسانه ای و اجتماعی قرار گرفته از جمله یادداشت نقد گونه ای است که ثریا صفری بانوی نویسنده و روزنامه نگار کرمانشاهی به نگارش در آورده است.
در یادداشت خانم صفری که در روزنامه نقدحال به چاپ رسیده می خوانیم:

«موضوع پایان‌نامه‌ی دوران کارشناسی ارشدم، گردشگری کرمانشاه بود. ناچار بودم پژوهش‌های مربوط به گردشگری را حد توان و مقدورات در سراسر کشور بخوانم. آنچه پیش رو داشتم، منابع عظیم و غیرقابل وصفی از جاذبه‌های گردشگری کرمانشاه بود. در دل مرکز استان و در مسیر رفت‌و‌آمد عابران،‌ ده‌ها نمونه‌ی ارزنده وجود داشت که دیدن آنها، هر بیننده‌ای را به وجد می‌‌‌آورد. استانی که از تمام دوره‌های تاریخی اثری به یادگار داشت، به اضافه‌‌ای طبیعتی چهارفصل که تصویر بهشت موعود را در ذهن تداعی می‌کرد. استان محل تحصیل‌ام، اصفهان بود، استانی توریستی که آثار باستانی‌اش تنها از دوران سلجوقیان و صفویان بود در حالی که استان‌ کرمانشاه، از تمام ادوار تاریخی حتی بقایای انسان نئاندرتال را در دل خویش داشت و از لحاظ گردشگری چندان اقبالی نداشت. جامعه‌ی آماری پژوهش، اطلاعات بسیار کمی از استان داشتند و شاید همین موضوع، از آزاردهنده‌ترین مسائل در تکمیل پایان‌نامه بود. وقت دفاع، آنقدر از جاذبه‌های گردشگری و بداقبالی استان کرمانشاه گفتم که داوران، آن را عشق فراوان به کرمانشاه تعبیر کردند و در نهایت پرسیدند چرا وضعیت گردشگری در کرمانشاه بسامان نیست. اجازه خواستم تا خارج از مسیر پایان‌‌نامه پاسخ دهم که مدیران غیر بومی ناآشنا به میراث غنی استان، از مهم‌ترین دلایل بدبختی ممتد کرمانشاه است. وقتی مدیر غیر بومی اوقاف، بنایی تاریخی را در دل شهر یک میلیون نفری کرمانشاه با بلدوزر با خاک یکسان می‌کند و هیچ اتفاقی در این شهر نمی‌افتد، یعنی اوضاع به‌‌اندازه‌ای ویران است که ممکن است، بیستون و طاق‌بستان هم در تیررس تخریب باشند.»
در مجموع علی رغم تخریب کامل ساختمان خانقاه هرچند بظاهر کار از کار گذشته و دیگر اثری از خانقاه وجود ندارد اما به گفته پیشکسوت عرصه رسانه آقای نوری علاء مساله تمام نشده بلکه شروع شده، شروع تلاش برای حفظ حریم فرهنگی شهر از تعرض مدیران نا آگاه و بعضا غیر بومی !!
گزارش از: م . بستار