شانزدهم اکتبر سال ۱۹۴۵ میلادی ،سازمان “فائو” (FAO)یا همان “سازمان خوراک و کشاورزی”وابسته به ملل متحد (UN) تاسیس شد که”روز جهانی خوراک”(World food day) می باشد.
شعار این روز در سال ۲۰۲۴ عبارت از:”برخورداری از خوراک مناسب،لازمه زندگی و آینده‌ای بهتر”می باشد.
“غذا”یا”خوراک”(food)یکی از نیازها اساسی نوع بشر است(سومین نیاز اساسی انسان بعد از هوا و آب)و برخورداری از خوراک مناسب و کافی، حق اولیه هر شهروندی می باشد.گرچه در شرایط فعلی جهان،در قیاس با گذشته های دور و نزدیک،وضعیت خوراک و تغدیه نوع بشر، به مراتب بهتر و حتی بیشتر شده است،با این وصف، طبق آمارها و برآوردهای کنونی FAO نیز یک نفر از هر ۹ نفر جمعیت جهان دچار گرسنگی مزمن و سوءتغذیه می باشد.این مناسبت، فراخوانی جهانی برای اقدام علیه “گرسنگی و سوءتغذیه” نیز هست
یادمان باشد که حق برخورداری از خوراک مناسب و کافی، فراتر از فقدان گرسنگی بوده و میتواند و شامل موارد زیر نیز باشد:
تنوع: حق دسترسی به طیف گسترده‌ای از گزینه‌های غذایی، بر اساس “هرم غذایی”
تعادل:حق مصرف مواد خوراکی تأمین‌کننده کلیه نیازهای غذایی بدن به شکل متعادل و براساس “هرم غذایی”
توان تهیه:برخورداری از توان مالی خرید مواد خوراکی ضروری
دسترسی:دسترسی فیزیکی به مواد غذایی
ایمنی:اطمینان از فقدان آلودگی در مواد خوراکی
” فائو” (FAO)با این شعار،حق برخورداری از یک رژیم غذایی متناسب، متنوع ،متعادل، مقرون‌به‌صرفه،در دسترس و ایمن برای ادامه زندگی هر شهروند را مطرح نموده است.
آشنایی هر شهروندی با چالش‌های جاری در مقوله”امنیت غذایی جهانی”اهمیت فراوانی دارد.گرچه غذای کافی برای تغذیه جمعیت فعلی جهان تولید میشود، اما گرسنگی و سوء تغذیه همچنان ادامه دارد. بر اساس آمار های موجود ،حدود ۷۰۰ میلیون نفر در جهان امروز به دلایل مختلف(از جمله شوک های آب‌وهوایی، جنگ،رکود اقتصادی، نابرابری و همه‌گیری‌ برخی بیماریها)دچار گرسنگی و سوءتغذیه بوده و بیش از ۲.۸ میلیارد نفر نیز در جهان توانایی دسترسی به یک “رژیم غذایی سالم” را ندارند.
“رژیم‌های غذایی ناسالم” عامل اصلی ابتلا به سوءتغذیه، کمبود ریز مغذی‌ها وچاقی می باشد که می توانند منجر به انواع مشکلات مرتبط به سلامتی شوند.
بطور کلی، سیستم‌های کشاورزی در برابر بلایا و بحران‌ها آسیب‌پذیر بوده و در همان حال، منجر به آلودگی هوا، آب و خاک و نیز انتشار گازهای گلخانه‌ای و از بین رفتن تنوع زیستی می‌شوند. با اصلاح این سیستم‌ها،امکان فراوانی برای کاهش تغییرات آب‌وهوایی و برقراری معیشت صلح‌آمیز، انعطاف‌پذیر و فراگیر برای همه مردم جهان فراهم می شود.
استقرار دنیایی برخوردار از “امنیت غذایی” و “مواد مغذی کافی برای همه”، نیاز به سرمایه‌گذاری هنگفت، نوآوری،علم، فناوری و همکاری گسترده بین طیف وسیعی از تأثیرگذاران اجتماعی(ازجمله دولت‌ها، بخش‌خصوصی، مؤسسات دانشگاهی و تحقیقاتی و جامعه مدنی) دارد.
“دور ریز یا پسماند مواد غذایی، یکی از معضلات جامعه امروزی است که نیاز مبرم به مدیریت دارد.برای نمونه طبق برخی آمارها در ایران، میزان دورریز سالانه مواد غذایی به حدی است که می‌توان با آن غذای مکفی برای ۱۵ میلیون نفر را تامین نمود(سالانه حدود۲۵ میلیون تن). در کشور چین این مقدار سالانه حدود ۹۰ میلیون تن است.در هند و آمریکا نیز به ترتیب حدود ۶۸ و ۲۰ میلیون تن برآورد شده است.

گردآوری و ویرایش: دکتر برهان ولدبیگی