کیفیت و نوع زندگی انسان ها بر روی کره خاکی بستگی زیادی به وجود سایر موجودات زنده دارد؛ اصل مهمی که غیر قابل انکار بوده و در گذر قرون متمادی به اثبات رسیده است. اهمیت موضوع در کنار تهدیداتی که حیات گونه های جانوری را در معرض خطر انقراض قرار داده باعث گردید از سوی […]
کیفیت و نوع زندگی انسان ها بر روی کره خاکی بستگی زیادی به وجود سایر موجودات زنده دارد؛ اصل مهمی که غیر قابل انکار بوده و در گذر قرون متمادی به اثبات رسیده است. اهمیت موضوع در کنار تهدیداتی که حیات گونه های جانوری را در معرض خطر انقراض قرار داده باعث گردید از سوی سازمان ملل متحد هرساله سوم مارس برابر با ۱۳ اسفند به عنوان روز جهانی حیات وحش نامگذاری گردد تا تلاش ها برای حفظ دیگر موجودات زنده در کل جهان بصورت یک پارچه پیش برود.
استان کرمانشاه با وجود شرایط اقلیمی متنوع زیستگاه مناسبی برای انواع گونه های جانوری می باشد بنحوی که در کنار تنوع زیست جانوری وجود برخی گونه های نادر در جهان را در زیستگاه های حیات وحش استان شاهد هستیم.
با توجه به افزایش جمعیت استان و دخالت های نا بجا در عرصه طبیعت طی دهه های اخیر شاهد تخریب زیستگاه گونه های مختلف جانوری و در معرض خطر انقراض قرار گرفتن برخی از این جانوران هستیم. ادامه یافتن این وضعیت می تواند به فاجعه ای زیست محیطی منجر شود که بدون شک نتایج منفی آنرا فرزندان ما تحمل خواهند نمود.
با توجه به تجربه سایر کشورها در حفظ و نگهداری از گونه های جانوری پیرامون خود افزایش آگاهی مردم و مشارکت جوامع محلی به عنوان فاکتوری مهم و تاثیرگذار به کمک سازمان های دولتی متولی حفاظت از گونه های جانوری و گیاهی آمده است.
ازاینرو برای رفع تهدیدات متعدد حیات وحش استان بهترین چاره افزایش میزان مشارکت عمومی در سایه ارتقاء سطح آگاهی مردم می باشد. در همین راستا و به مناسبت روز جهانی حیات وحش که تنها چند روز از آن می گذرد گفتگویی داشتیم با فردین الفتی رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش استان تا با دغدغه ها و نکته نظرات این کارشناس حیات وحش آشنا شویم.
وضعیت حیات وحش استان را چگونه ارزیابی می کنید
با توجه به اینکه استان کرمانشاه یک استان چهار فصل است و همزمان نواحی مختلف آب و هوایی داریم به طبع آن گوناگونی و تنوع در حیات وحش را مشاهده نمود هر چند در مقطعی از زمان جمعیت بعضی از گونه ها دچار افت و نقصان شده بود ولی با تلاش همکاران و همیاری دوستداران محیط زیست چند سالی است که آمارحیات وحش بویژه پستانداران در مناطق مختلف استان رشد چشمگیری داشته وما شاهد آمار برداری از جمعیت های مناسبی از گونه های مختلف هستیم که البته مستند سازی شده و قرار است در شبکه استانی پخش گردد.
در استان کرمانشاه چند گونه جانوری شناسایی و ثبت گردیده است
در استان تا کنون حدود ۴۵ گونه پستاندارشناسایی شده که می توان به گونه های شاخصی مثل کل و بز(پازن) قوچ و میش(گوسفند وحشی)آهو، پلنگ، خرس قهوه ای و شوکا اشاره نمود البته بیش از ۱۰۰گونه پرنده در استان زیست می کنند که تعدادی از آنها بومی و تعدادی نیز مهاجر هستند لازم به یاد آوری است که دوزیستان و خزندگان مهم و منحصر بفردی در استان وجود دارد که می توان به جکوی کرمانشاهی با نام علمی(Asacos kermanshahsis) که در دنیا منحصر بفرد است و بنام کرمانشاه ثبت شده است و یا گونه مار دم عنکبوتی که جزو گونه های در خطر انقراض است اشاره نمود.
مهمترین زیستگاه های جانوری کدام مناطق استان بوده و چه اقداماتی در راستای حفاظت از این گونه ها صورت گرفته است
با توجه به تنوع آب و هوایی و شرایط زیستگاهی مناسب برای زیست گونه های جانوری شش منطقه تحت مدیریت شامل سه منطقه حفاظت شده(بیستون، بوزین مرخیل و قلاجه)یک پناهگاه حیات وحش(بیستون)و دو اثر طبیعی ملی(غار قوری قلعه و غار پراو) به ثبت رسیده است و علاوه بر این مناطق پنج منطقه تحت عنوان مناطق شکار و تیر اندازی وجود دارد که خوشبختانه با تلاش اداره کل حفاظت محیط زیست استان سه منطقه از آن ارتقا پیدا کرده است شامل(زله زرد، قراویز، امروله و دالاخانی) که تمامی این عوامل نشان دهنده شرایط مناسب زیستگاهی در استان است.
مهمترین عواملی که حیات وحش را در معرض تهدید و خطر قرار داده و راه های مقابله با آنها را بفرمایید
از مهمترین تهدیدات حیات وحش می توان به تخریب زیستگاه ها، شکار و صید بی رویه، قاچاق بعضی از گونه ها و بی توجهی به حیات وحش اشاره کرد. از راهکارهای مقابله با این تهدیدات می توان به توجه ویژه دولتمردان به حیات وحش، جلو گیری از تخریب جنگل ها و مراتع بعنوان زیستگاه اصلی حیوانات، تنویر افکار عمومی، اختصاص اعتبارات ویژه برای محیط زیست، همکاری بیش از پیش سمن های زیست محیطی، قوانین سخت گیرانه برای متخلفین وغیره نام برد.
به اقدامات و تلاش های سازمان برای افزایش آگاهی عمومی در راستای حفاظت از گونه های جانوری استان اشاره بفرمایید
ما سعی می کنیم ابتدا مردم حیات وحش استان را بشناسند پی به ارزش واهمیت آن ببرند تا خود برای حفاظت از آنها تلاش کنند، برای رسیدن به این هدف همکاران ما در روستاهای مناطق حفاظت شده می روند و در مدارس بچه ها را به اهمیت وجود حیات وحش و نقش آن در زندگی آشنا می کنند و علاوه بر آن مدیر و کارشناسان سازمان در برنامه های صدا و سیما به مناسبت های زیست محیطی شرکت کرده و اطلاعات لازم را به مردم منتقل می نمایند.
از نقش مردم بویژه سمن ها در این راستا بگویید
درست است که سازمان حفاظت محیط زیست متولی حفاظت از گونه های گیاهی و جانوری است ولی حفاظت از عرصه ای به مساحت استان در توان تعداد محدودی محیط بان و یا کارمند محیط زیست نیست لذا بدون کمک مردم، جوامع محلی و سمن های زیست محیطی کار ما خیلی دشوار تر می شود.
چه انتظاری از سایر دستگاه های دولتی و مردم دارید
انتظارمان از دستگاهای دولتی این است که مجوزهای تخریب زیستگاه را به بهانه های مختلف صادر نکنند و از مردم بویژه طبیعت گردها توقع می رود نزدیکان و خانواده خود را به دوست داشتن محیط زیست تشویق کنند، در مقابل تخریب طبیعت و جنگل حساسیت بخرج داده و عکس العمل نشان دهند چرا که تنها یک کره زمین داریم و هر کسی به سهم خود بایستی تاثیر گذار باشد.
از گونه های در معرض انقراض استان بگویید
از گونه های در معرض خطر انقراض می توان به پلنگ، بزمجه، جکوی کرمانشاهی، هوبره و شاهین اشاره کرد.
این روزها شاهد خرید و فروش انواع حیوانات کوچک و بزرگ غیر خانگی اعم از خزندگان و… در اماکن عرضه حیوانات خانگی هستیم که باعث نگرانی دوستداران و فعالین محیط زیست شده چه تدابیری برای مقابله با خرید و فروش جانوران وحشی دیده اید
متاسفانه یکی از تهدیدات گونه های حیات وحش موضوع قاچاق گونه هاست که ما بعنوان متولی امر با هرگونه خرید و فروش برخورد قانونی خواهیم کرد و متخلفین را به مراجع قضایی هدایت می کنیم و از مردم هم انتظار هست که در صورت مشاهده هر گونه خرید و فروش حیوانات وحشی و یا حتی اجزای آنها به اداره کل محیط زیست و یا ادارات تابعه در شهرستانها اطلاع دهند تا شاهد انقراض گونه ها نباشیم.
گزارش و گفتگو از: م . بستار
Thursday, 13 February , 2025